Т.Г.Десяткин аатынан Дьокуускайдааҕы Промышленнай Техникумҥа биһиги улуустан устудьуоннар, Мэйиктэн төрүттээх Радмир Васильев уонна Оҥхойтон төрүттээх Максим Кузьмин ситиһиилээхтик үөрэнэ сылдьаллар. Уолаттар быйыл Россиятааҕы “Профессионалы” күрэххэ Саха сирин аатыттан сүүмэрдэнэн, кыайыы ситиһиилэнэн кэлбиттэрэ. Ол курдук, Россия үрдүнэн Радмир ювелирдарга бастакы миэстэни, Максим алмааһы кырыылааһыҥҥа иккис миэстэни ыллылар. Түгэнинэн туһанан, биир дойдулаахтарбытын кытары кэпсэттибит.
Радмир Васильев:
- Мин Васильев Радмир Егорович диэммин, Үөһээ Бүлүү улууһун Мэйик нэһилиэгиттэн төрүттээхпин. 2021 сыллаахха Дьокуускай куоракка ювелир идэтигэр Т.Г.Десяткин аатынан Дьокуускайдааҕы Промышленнай Техникумҥа үөрэнэ киирбитим. Киирэн баран бастакы кууруспуттан араас күрэхтэргэ күрэхтэһэн саҕалаабытым. Онтон миигин «Профессионалы» диэн улахан күрэххэ дьарыктаан саҕалаабыттара. Бу 2024 сылга үһүс куурсум бүтүүтэ Дьокуускай куоракка «Профессионалы» регионнааҕы этабыгар бастаабытым уонна ыам ыйыгар Пермь куоракка атын Россия регионун үөрэнээччилэрин кытта күрэхтэһэ барбытым. Ол онно 12 араас бэйэлэрин дойдуларыгар бастакы миэстэни ылбыт үөрэнээччилэр кэлбиттэрэ.
Барыта холбоон курэхтэһии үс күннээх буолбута. Үс күн иһигэр биһиги кумааҕыга чертежтанан бэриллибит оҥоһугу үрүҥ көмүһүнэн оҥорон таһаарар сорук турбута. Ол кумааҕы 3 модульлаах (3 күн), биир кун иһигэр биир модулу бүтэриэхтээхпит уонна ортотугар бэйэбит айан оҥорорбутугар миэстэ баар (креативная часть). Бастакы күҥҥэ (1 модуль) 40 мүнүүтэ иһигэр эскиз иһигэр баар креативнай чааһын айан уруһуйдуохтааххын, ону кытта барытын ааттаан уонна остуоруйалаан айыахха наада, ол кэннэ 6 чаас иһигэр 1 модулу үрүҥ көмүһүнэн оҥорон бүтэриэхтээхпит.
Иккис күҥҥэ (2модуль) 6 уруһуйдаабыт эскизтарбытыттан иккитин талан ылан сайыннаран уруһуйдуубут, ону кытта эмиэ аатын кытары устуоруйатын суруйабыт уонна 2 модульбутун эмиэ үрүҥ көмүһүнэн оҥорон таһаарабыт. Бүтэһик үһүс күҥҥэ 2 талбыт уруһуйбутуттан биири ылан өссө сайыннаран уруһуйдаан баран үрүҥ көмүһүнэн уонна 1,2 модьулбутун кытта холбоон биир сыалай оҥоһук оҥорон таһаарабыт.
Бу күрэхтэһиигэ кыттарбар миигин Александр Дмитриевич, Айысен Павлович уонна Любовь Ивановна диэн маастардарым дьарыктаабыттара.
Иккис куурус кэнниттэн 2021 сыллаахтан «Профессионалы» күрэххэ кыттарбар дьарыктанан саҕалаабытым уонна 2022 сылга регионнааҕы күрэххэ бастакыбын кыттан 3 миэстэ буолбутум. Кэлэр сылыгар (2023) 2 миэстэ буолбутум, онтон бу быйыл, дьэ, бастааммын Россияҕа курэхтэһэ баран кэллим.
Максим Кузьмин:
- Бастыкы күрэхтэһии үөрэхпэр ааспыта, онно 2 миэстэ буолбутум, онтон үөрэххэ маастардарым регионнааҕы куонкуруска кыттыаҕыҥ диэбиттэрэ, онно быһа холоон 2-3 ый бэлэмнэммитим. Регионнааҕы куонкуруска бастаабытым, онно Россияҕа баран кыттаҕын диэн долгуппуттара. Өр баҕайы бэлэмнэнии буолбута, «Кондрагметалл» диен собуокка бэлэмнэмиттим, производственнай практикабын онно ааспытым. Онно практиканы ааспатаҕым эбитэ буоллар Россияҕа хотторуом этэ, ол иһин настаабынньыктарбар улахан махталбын тиэрдэбин!
Куонкурус Москваҕа ааспыта, үс күннээх этэ, бастыкы күн КР-17 оҥорбуппут, 8 грань аллараа, 8 грань үөһээ уонна 1 грань площадка. Иккис күн саамай ыарахан КР-57 этэ, кыайыылаах оҥорор бриллиана, 5 киһиттэн мин оҥорбутум. Куонкурус тэрийээччилэрэ этэллэринэн, бастыҥ оҥоһук диэн бэлиэтээбиттэрэ — 24 грань, үөһээ 33 грань, алмаз кээмэйэ 0.49 мм диаметр. Үһүс күҥҥэ КР-17 аллараата 16 граннаах, үөһээ 17.
Түмүккэ иккис миэстэни ыламмын үөрдүм-көттүм, бу диэн эттэххэ наһаа ыксыыр этим, баҕар ыксаабатаҕым буоллар бастыам да этэ. Эрдэ үөрэхпэр уонна практиканы ааспыт сирбэр атын алмазтарга бэлэмнэнэр этим. Москваҕа оҥорбут алмааһым синтетическай алмаз этэ, ол аата үүннэриллибит алмаз. Үүннэриллибит уонна көннөрү алмазтар оҥоһуулара атын-атын буолар. Үүннэрилибит алмааһы кырыылыыр ыарахан. Алмааһы кырыылыыр элбэх болҕомтону эрэйэр, манна сыыһа туттуу суох буолуохтаах. Сыыстыҥ даҕаны бриллиант ыйааһына сүтэр.
Маннык куонкурустарга кыттар наһаа интэриэһинэй, Москва оценщиктара бэлиэтээбиттэринэн, мин кырыылааһын симметриятын олус сөптөөхтүк уонна үчүгэйдик оҥорбуппун. Бу, биллэн турар, мин үөрэхпэр уонна практикабын ааспыт «Кондрагметалл» настаабынньыктарым өҥөлөрө буоллаҕа.
Мария Васильева
«Үөһээ Бүлүү» хаһыат